MENU

Geloofsverdieping 2024-2025

Elk jaar bieden wij voor iedere geïnteresseerde een serie avonden aan ter verdieping van ons geloof. We nodigen externe deskundigen uit een inleiding te verzorgen over telkens een ander onderwerp. Deze avonden vinden plaats in de Titus Brandsma Gedachteniskapel, Nolensweg 10 te Dordrecht. Toegang is vrij. Ter bestrijding van de onkosten vragen wij een vrijwillige bijdrage. 

De Joodse en Bijbelse wortels van de eucharistie

  • Dinsdag 24 september 2024 om 20.00 uur
  • Spreker: Willien van Wieringen, Bijbelwetenschapper
    • De eucharistie, zoals wij deze in de rooms-katholieke kerk vieren, heeft diepe wortels in de joodse religie (denk aan de sabbatmaaltijd) en in de Bijbel, zowel Oude als Nieuwe Testament. Het breken van het brood en het delen van de kelk met wijn is geen uitvinding van Jezus, maar als sacrament is het wel als zodanig door Hem ingesteld, ter nagedachtenis aan zijn lijden, sterven en verrijzen. Onder de gedaanten van het geheiligde brood en wijn is de Heer waarlijk aanwezig en delen wij ten volle in zijn gemeenschap. Exegeet Willien van Wieringen neemt ons mee naar de bronnen van de eucharistie in de joodse traditie en de Heilige Schrift. We organiseren deze avond in het kader van ons themajaar over de eucharistie.

Geloof in de christelijke politiek

  • Donderdag 7 november 2024 om 20.00 uur
  • Spreker: Eric Holterhues, lid Eerste Kamer der Staten-Generaal namens de ChristenUnie
    • Deze avond zijn we bijzonder verheugd om de spreker, die ondanks zijn volle agenda tijd voor ons maakt. Te gast is senator Eric Holterhues, praktiserend rooms-katholiek en lid van de Eerste Kamer namens de ChristenUnie. Aan de hand van een aantal stellingen gaat hij met ons in gesprek over politiek, sociaal denken en christelijk geloof. Hij staat stil bij de vraag of we wel een Eerste Kamer nodig hebben, wat de bedreigingen zijn voor de christelijke politiek, wat het katholiek sociaal denken inhoudt, hoe diverse pausen daar vorm en inhoud aan hebben gegeven en wat dit betekent voor het functioneren van de christelijke politiek. Ook gaat hij in op de prikkelende vraag wat de noodzaak is van een christelijke politiek. Kortom, het belooft een mooie, informatieve en interactieve avond te worden. Iedere geïnteresseerde is welkom. We organiseren deze avond in samenwerking met Karmelkring Elia.

De liturgie van de eucharistie

  • Dinsdag 26 november 2024 om 20.00 uur
  • Spreker: Patrick Kuipers, rector priester- en diakenopleiding aartsbisdom Utrecht
    • In het kader van ons themajaar over de eucharistie hebben we voor deze avond rector Patrick Kuipers uitgenodigd. In het aartsbisdom Utrecht is hij verantwoordelijk voor de opleiding van diakens en priesters. Rector Kuipers neemt ons mee naar het liturgische aspect van de eucharistie. De eucharistieviering is een heilig ‘spel’, een dialoog van de voorganger met het aanwezige volk en met God, tot Wie wij ons allen richten. Veel van wat wij zeggen en doen tijdens de eucharistieviering gaat op de ‘automatische piloot’. We denken er niet (meer) over na. Deze avond laten we de automatische piloot even voor wat hij is. We staan stil bij wat we zeggen en doen tijdens de eucharistieviering, om zo tot een dieper besef te komen met wat voor goddelijke dialoog wij te maken hebben.

De Hel van Dante

  • Dinsdag 10 december 2024 om 20.00 uur
  • Spreker: Sandra Overdijk, taal- en letterkundige en Dante-kenner
    • De Goddelijke Komedie van Dante Alighieri (1265-1321) is een groots literair werk, dat tot het beroemdste allertijden gerekend mag worden. En dat is niet alleen om de intrigerende tocht door het hiernamaals, of om het betoverend dicht- en taalgebruik. De diepere laag roept op tot introspectie. Het wordt Komedie genoemd, omdat we gemakkelijk een potje van ons leven maken. Het is echter serieuze materie, om ons weer op de goede weg te zetten, richting dat onwankelbaar geluk waarnaar we allemaal verlangen. Om tot dat geluk te komen is evenwel eerst een ‘afdaling’ nodig. Dat is beeldtaal voor het langslopen van de duistere kanten van onze ziel. Met het eerste deel van de Komedie, de Hel, begeleidt Dante ons in die afdaling. We staan deze avond stil bij hoe het kwaad ontstaat, welke gezichten het kwaad heeft, hoe subtiel de grens is tussen goed en kwaad, en waarom we het niet zien. En we zoemen we in op het begrip ‘hel’. Dat doen we niet om angst aan te jagen, maar om inzicht te krijgen, om daarmee op weg te gaan. Deze weg vervolgen wij op andere avonden met lezingen over de boeken Louteringsberg en Hemel, respectievelijk over het proces van bevrijding en de groei naar het hoogste bewustzijn. N.B. De algemene inleiding op het totale werk en leven van Dante door Sandra Overdijk is te vinden op ons youtube-kanaal (klik hier). 

De mystagogie van de eucharistie

  • Dinsdag 28 januari 2025 om 20.00 uur
  • Spreker: Annemieke de Jong-van Campen, mystagoog
    • De viering van de eucharistie is erop gericht tijd en ruimte te creëren waarin een ontmoeting tussen God en mens kan plaatsvinden. Of dat gebeurt, is niet vooraf te organiseren. Een ontmoeting tussen God en mens is altijd een geschenk, een genade. We spreken ook wel van een mysterie, een geheim. Heeft u dat geheim al mogen ervaren? Heb jij dit geschenk, deze genade al eens beleefd? Als het gaat om geheimen van ons geloof, bedoelen we niet geheimen die we voor ons moeten houden. Toch doen we dat vaak wel. We praten er maar weinig over. Liever gaan we in discussie over wat wel en niet mag en wat toch eigenlijk zou moeten. We leren over de geschiedenis en de theologie. Dat is belangrijk en waardevol, maar het blijft aan de buitenkant. Uiteindelijk gaat het in ons geloof om de ervaring, om wat we beleven in ons hart, in onze buik. Hoe wij God ontmoeten en ervaren, houden we vaak liever voor onszelf. Delen van het geheim, het raadsel, het wonder, de gift die we ervaren in een ontmoeting met God vinden we spannend. Dan voelen we schroom. Het voelt immers intiem en dat is het ook. Maar toch, de geheimen van ons geloof zijn om te delen! God zélf is om te delen, precies zoals Christus deed en wij geroepen zijn Hem na te volgen, elke keer als we samenkomen in zijn Naam. Ieder van ons. En niet alleen als we de mis vieren. Op deze avond gaan we het hebben over de binnenkant van de eucharistie. Hoe ervaren we deze? Wat beleven wij er aan? Annemieke de Jong-van Campen is mystagoog, gespecialiseerd in inwijding in de geheimen van het geloof. Ze is werkzaam als pastoraal werkster in de parochie Pax Christi te Woerden. We organiseren deze avond in het kader van ons themajaar over de eucharistie.

De poëzie en mystiek van Rumi

  • Dinsdag 18 februari 2025 om 20.00 uur
  • Spreker: Cornelis van Lit, arabist en islamoloog
    • Rumi (voluit Mohamed Jalal ad-Din Rumi) is een islamitische dichter en mysticus die leefde in de Middeleeuwen (1207-1273). Van hem zijn vele gedichten overgeleverd, die niet alleen vele moslims aanspreekt, maar ook christenen. Hij getuigt van een diep Godsbesef, zodanig wat we ons hier mogelijk op common ground bevinden. Het is goed om ons als christenen af en toe te laven aan andere geestelijke bronnen. In de verklaring Nostra Aetate uit 1965, over de houding van de Kerk tegenover niet-christelijke godsdiensten, schrijft de Kerk: “De Kerk ziet met waardering naar de moslims, die de ene God aanbidden, de levende en uit zichzelf bestaande, de barmhartige en almachtige, de Schepper van hemel en aarde, die gesproken heeft tot de mensen.” Andere, niet-christelijke godsdiensten weerspiegelen niet zelden een straal van de Waarheid, aldus hetzelfde document. Iets daarvan trachten we deze avond te ervaren, wanneer we kennismaken met Rumi. Cornelis van Lit is praktiserend rooms-katholiek en heeft enige tijd in het klooster van de dominicanen in Rotterdam gewoond. Als arabist en islamoloog is hij verbonden aan de faculteit filosofie en religieuze studies van de Universiteit van Utrecht. Hij neemt ons mee op een fascinerende ontdekkingsreis naar de mystieke en diepzinnige poëzie van Rumi.

De eucharistie voor en na het Tweede Vaticaanse Concilie

  • Dinsdag 25 maart 2025 om 20.00 uur
  • Spreker: Johannes van den Hende, bisschop van Rotterdam
    • Hoe wij eucharistie vieren is na het Tweede Vaticaanse Concilie (1962-1965) op vele fronten ingrijpend gewijzigd. De oudere katholieken onder ons kennen nog de mis waarbij de priester 'met zijn rug naar het volk was gekeerd'. Na het concilie veranderde er veel. De priester stond voortaan achter het altaar in plaats van ervoor, het Latijn maakte grotendeels plaats voor de voertaal (in ons geval het Nederlands), de communie mocht op de hand ontvangen worden, er werden nieuwe eucharistische gebeden aan het missaal toegevoegd, en nog veel meer. De 'Nieuwe Theologie' deed zijn intrede, ook in de eucharistie. Tegelijkertijd zijn er ook vele elementen bewaard gebleven. Wat beoogde het concilie met deze hervormingen? Onze bisschop Mgr. Van den Hende – in Rome gepromoveerd op een studie van het Tweede Vaticaanse Concilie – verzorgt een inleiding op de liturgie-hervormingen van dit zo invloedrijke concilie. We organiseren deze avond in het kader van ons themajaar over de eucharistie.

De vruchten van de eucharistie

  • Dinsdag 29 april 2025 om 20.00 uur
  • Spreker: Guido Schürmann, theoloog
    • Eucharistie is bron en hoogtepunt van heel het christelijke leven, zegt de Kerk in haar document Lumen Gentium uit 1965. We mogen Christus werkelijk aanwezig weten onder de gedaanten van het eucharistische Brood en Wijn. Hoe zit dat met vieringen die van de eucharistie zijn afgeleid, zoals de communieviering, de ziekencommunie en de aanbidding van het Allerheiligste? De communieviering is een 'noodgreep' vanwege het gebrek aan priesters, maar hoe verhoudt deze viering zich tot de eucharistie? En kun je überhaupt van 'viering' spreken als het sacrament van de eucharistie niet bediend wordt? Rond deze en andere vragen staan we deze avond stil. Guido Schürmann is theoloog en heeft als geestelijk verzorger gewerkt in ziekenhuizen en in de palliatieve zorg. Hij heeft veel ervaring met de vruchten van de eucharistie, in bijzonder de ziekencommunie. We organiseren deze avond in het kader van ons themajaar over de eucharistie.

De theologie van Ioannis Zizioulas

  • Dinsdag 27 mei 2025 om 20.00 uur
  • Spreker: zuster Hildegard Koetsveld o.s.b.
    • Ioannis Zizioulas is een vooraanstaand Grieks-orthodox theoloog, die aan verschillende Britse universiteiten heeft gedoceerd. Hij heeft zich binnen de theologie toegelegd op het radicaal anders-zijn van God. God wordt de 'geheel Andere' genoemd, maar hoe kunnen we dan gemeenschap met Hem ervaren? Is er gemeenschap mogelijk waar ook sprake is van het anders zijn van God, maar ook het anders zijn van je naaste? Het anders zijn van elke mens, het unieke van elke mens, kan alleen gestalte krijgen in gemeenschap. Daarmee biedt Zizioulas een belangrijk tegengeluid in de sterk geïndividualiseerde samenleving, een individualisme die ook de kerkelijke gemeenschap binnensluipt. Door juist de nadruk te leggen op het anders-zijn van God en mens, kunnen we bouwen aan een (geloofs)gemeenschap. Zuster Hildegard kennen velen uit Dordrecht nog als dominee Christine Koetsveld. Na haar opname in de R.K. kerk en haar intrede bij de benedictinessen van de Onze-Lieve-Vrouwe abdij te Oosterhout (NB) heeft zij zich toegelegd op de vertaling van het boek Gemeenschap en andersheid van Zizioulas (verschenen bij uitgeverij SkanDalon-Halewijn).