Preek Pasen 2024. Joh. 20, 1-9. Schepping 2.0

Ons geloof vindt zijn oorsprong in de verrijzenis. De allereerste verkondiging van de christenen was niet het Kerstfeest, maar wat er gebeurd was met Pasen. Wat de apostelen hebben ervaren, opende hun geloof. Niet omgekeerd dus, alsof zij hun geloof hadden geprojecteerd op de verrijzenis. Dat is iets van de laatste tijd. Op vandaag roept geloof allerlei speculaties op over hoe het gegaan zou zijn in die dagen. Dat leidt uiteindelijk tot de meest fantastische new age-achtige verhalen. Verhalen dat Jezus helemaal niet gestorven is aan het kruis, dat er een dubbelganger aan het kruis is genageld, dat de apostelen gehallucineerd hebben, enzovoort. In zulke gevallen roept geloof verrijzenis op. Maar het is het tegenovergestelde: de verrijzenis roept geloof op.

De apostelen hebben ervaren dat Jezus, van wie ze zeker wisten dat Hij aan het kruis was gestorven, nu ineens weer levend is. En levend wil zeggen: écht levend, met een lichaam, niet louter naar de geest. Hun geloof werd op zijn grondvesten geschud. Want zij zagen op Goede Vrijdag een gekruisigde Messias. En een gekruisigde Messias is een mislukte Messias. Maar nu, op de derde dag na zijn dood, leeft Hij weer! Het werd de apostelen dan ook snel duidelijk dat God hier iets totaal nieuws begonnen is, iets wat nog niet eerder is vertoond. De Schepper-God is aan een nieuwe schepping begonnen! Schepping 2.0 zouden wij zeggen. Bij verrijzenis denken velen: Jezus heeft de hemelpoort geopend en nu kunnen wij na onze dood, mits wij een zondeloos leven hebben geleid, daar zondermeer naar binnen wandelen. Dat is echter niet wat verrijzenis betekent.

Wat de apostelen begrepen met de verrijzenis van Jezus is dat God een nieuw begin heeft gemaakt hier op aarde en dat wij, als navolgers van Jezus, hier op aarde een taak hebben te vervullen! Die taak heeft te maken met Gods grote plan om aarde en hemel samen te brengen. Daarom bidden we in het Onze Vader: ‘uw wil geschiede op aarde, zoals in de hemel’. De joden van die tijd (en nu nog steeds) geloven dat God hen een stukje aarde had gegeven (het Beloofde Land) dat zij moesten zien om te ploegen tot een hemel op aarde. Daarvoor had God aan Mozes de Wet gegeven, als hulpmiddel daarbij. Om dat stukje land was het hen te doen en de rest van de wereld moest maar zien hoe ze het rooiden. De eerste christenen, voortgekomen uit het jodendom, begrepen na Pasen: nu is héél de wereld Gods beloofde land! En in die wereld hebben wij een taak te volbrengen.

In zekere zin is er dan ook geen sprake meer van een uitverkoren volk. Heel de mensheid is nu Gods uitverkoren volk en Jezus is Degene die dit volk leidt. Hij is niet een leider die komt en gaat, zoals de geschiedenis er zovele kent. Nee, Hij is een blijver, voor altijd! Wij hebben geen excuus meer om onze schulden en fouten op anderen af te schuiven, op een zondebok of een offerdier. Jezus heeft die schuld eens en voor al op zich genomen en met zijn leven betaald. We hebben dus – en dat is het goede nieuws – niets meer te verliezen! Immers, het grootste goed dat je kunt verliezen, namelijk je leven, is met je doop voor altijd geborgen in God. Niets kan ons meer scheiden van de liefde van God (Rom. 8, 38)!

Dat maakt onze handen vrij om te werken aan de hemel op aarde. God in Jezus toont zich in en door de ellende van de mensen. Verrijzenis begint niet voor niets op Goede Vrijdag. Jezus zie je door de tranen in je ogen, zoals Maria Magdalena de verrezen Heer zag staan terwijl ze huilde omdat ze dacht dat zijn lichaam uit het graf was geroofd. God vereenzelvigt zich met de slachtoffers en zondebokken van deze wereld, niet met de machthebbers. Van de machthebbers en politici hoeven we het heil niet te verwachten, hoe prachtig hun beloftes ook mogen zijn. Wat Jezus zegt is dat we hier en nu een taak hebben, en die taak heeft de maken met inkeer en vergeving van elkaars fouten. Inkeer is je bewust zijn van je eigen fouten en vergeving is het kwijtschelden van fouten van anderen. Je bent je broeders hoeder.

Zo opent verrijzenis de deur naar het eeuwig leven, want God is de Eeuwige. Dat eeuwig leven wordt vaak voorgesteld als een zeer lange tijd van wachten en met een harpje op een wolkje Gods lof bezingen in een groot hemels koor van engelen. Zo is het niet. Het woordje ‘eeuwig’ zet ons enigszins op het verkeerde been. Eeuwig leven is leven mét God (Emmanuel: God met ons) die leeft buiten de tijd. Eeuwigheid heeft niets met tijd te maken. Eeuwig leven is leven in een voortdurend ‘nu’. En in dit ‘nu’ ligt onze taak en verantwoordelijkheid. Maak je niet druk om de dag van morgen, zegt Jezus. Leef in het hier en nu en neem hier en nu je verantwoordelijkheid! Dat is wat de apostelen begrepen en wat de Kerk heeft doorgegeven tot de dag van vandaag. Nu, met Pasen, hebben we een taak te vervullen. We zijn geroepen om in ons spreken en handelen de hemel op aarde te brengen. God is ons daarin voorgegaan in het leven, lijden, sterven én verrijzen van Jezus. Zoals verrijzenis geloof oproept, zo roept eucharistie diaconie op. In die combinatie ligt de sleutel tot de hemel, hier op aarde. Ik wens u  een zalig Pasen! Door Christus, onze Heer. Amen.

Diaken Franck Baggen